Almanya’da Üniversite Eğitimi

NEDEN ALMANYA’DA ÜNİVERSİTE?

Özellikle son yıllarda yurt dışında eğitim isteği fark edilir miktarda arttı. Değişim programlarının yaygınlaşması, internet sayesinde gençlerin yurt dışı ile ilgili bilgi akışının artması tabii ki bu konuda etkili. Bir takım meslek dallarında gençlerin daha iyi eğitim alabileceklerini düşündükleri ülkelerde eğitim almak istemeleri de bunda etken.

Yıllar yıllar evvel Türkiye’de orta öğretim yabancı dil eğitiminde İngilizce’nin yanı sıra Fransızca ve Almanca da öğretiliyordu. Sonra gereksiz bulundu ve sadece İngilizce kaldı. Diğer diller ikinci yabancı dil olarak kaldı, ya da kalmadı. İngilizcenin bütün dünyadaki tek bilim dili olduğu kanısı bunda etkili oldu.

Bunun doğal sonucu olarak ta yurt dışı eğitimi düşünen gençlerin önünde sadece İngilizce eğitim veren kurumlar kaldı. Yani ABD, Kanada, İngiltere, Avustralya gibi ülkeler, ya da diğer ülkelerdeki İngilizce eğitim veren (ulursalararası) üniversiteler.

Bu durumun sıkıcı tarafı da (özellikle öğrenci aileleri açısından) bu ülkelerdeki eğitimlerin paralı eğitimler olması ve bütçeyi önemli ölçüde sarsmaları. Tabii bu konuda memleketin zengin diyebileceğimiz kesimini kastetmiyoruz. Muhakkak ki bütçenizin genişliği ile doğru orantılı olarak dünyanız da genişler, çocuğunuzu istediğiniz üniversitede okutma imkanı bulabilirsiniz. Bu konuda bir örnek vermek gerekirse; ABD’de bir öğrencinin yıllık masrafı, üniversite harcı, barınma, yeme içme, ulaşım, Türkiye-ABD uçak biletleri vs. (her şey dahil diyebiliriz) aşağı yukarı 35,000 Dolar civarı. ABD devlet üniversitelerinde sadece yıllık harcın 15,000 $ civarı olduğunu düşünürsek bu miktarı ne kadar düşürebilirsiniz siz kendiniz hesap edin. Yani, İngilizce sorunu olmayan ve üniversiteyi 4 senede bitirebilecek bir çocuğunuz varsa cebinizden çıkacak para aşağı yukarı 140,000 $.

ALMANYA DAHA HESAPLI

Bizim aydınlatmak istediğimiz kesim ise daha kısıtlı bütçesi olan aileler.

Almanya’nın bu konudaki en güzel tarafı, devlet üniversitelerinin harç almaması (300 Euro civarı sömestir parası var, fakat bu ücretle bebaber ulaşım ücretsiz, bazı sosyal imkanlar ise ücretsiz veya indirimli oluyor), ikinci en güzel tarafı ise üniversiteye giriş şartlarının pek kolay olması. İşin kötü tarafı ise eğitimin Almanca olması, ikinci kötü tarafı ise sıkı bir eğitim olması.

ÖĞRENCİ DAHA ÇALIŞKAN, PARA DAHA DA KISITLIYSA ALMANYA UYGUN

Biz yine hedef kitlemize dönelim ve Almanya’da üniversite okumak isteyip de bütçesi kısıtlı kesime bu konuda tavsiyelerimizi verelim.

• Öncelikle danışmanlık şirketlerine yüklü paralar vermenize gerek yok. İngilizceniz iyi durumda ise üniversitelerin international office bölümlerinden başvuru şartları, evraklar ve prosedürler hakkında ayrıntılı bilgi almanız mümkün. Gerek e-posta yoluyla, gerek telefonla bu ofislere internet sitelerinde yazan saatlerde ulaşabilirsiniz. Bu konuda çekingen olmanıza da gerek yok. İşlerinin gereği olarak bu hizmeti büyük bir zevkle veriyorlar. Zaten Almanya’daki her sistem kolaylık olsun, herkes kolayca anlayabilsin diye dizayn ediliyor. Yani korkulacak bir şey yok. Daha önce başvurmuş ve işlerini kendi halletmiş bir kaç kişi ile de iletişim kurarsanız kafanıza takılan yerlerde sorabilirsiniz.
• Almanya’da üniversite eğitimi alma niyetiniz varsa, bu iş için 2-3 sene önceden Almanca çalışmaya başlayın. Eğer Almanca’da problem varsa iş zorlaşıyor. Çünkü Almanya’da Almanca kursu hem zaman hem de iyi bir miktar para istiyor. Bulabilirseniz en az 2-3 sene öncesinden sağlam bir dil kursu bulun. Varsa Alman Kültür Derneği, ya da iyi bir kurumdan, bunun yanında internet kursları, konuşma grupları, yazları Almanların gelebileceği yerlerde çalışma, varsa Almanya’daki dayınızın yanına yaz tatili ziyareti vb. her ne bulursanız Almancanızı geliştirmeye bakın. Bu hem başvuru sırasında size faydalı olacak, hem de eğitiminiz sırasında.
• Almanca konusunda bir tavsiye de şöyle dursun: Almanca’dan alacağınız not (genelde TestDaF sınavından 4 almanız beklenir) sizi üniversiteye sokar, fakat esas zorluk bundan sonra başlıyor. Çünkü gireceğiniz üniversite bir Alman üniversitesi ve haliyle dersler de Almanca. Size Alman öğrenciye nasıl anlatıyorlarsa öyle ders anlatacaklar. Almanca öğrenirken terminolojiye de önem verin. İstediğiniz bölümün Almanca terimlerini de içerecek şekilde öğrenmeye bakın.
• Almanca’yı TestDaF 4 alacak şekilde daha Türkiye’deyken halledebilirseniz ne mutlu size. Fakat inanın bu mümkün. Sadece bolca gayret istiyor. 300 TL’ye evinize bağlatacağınız bir çanak anten (Astra uydusu 19,2′, hotbird antenine ikinci bir LNB ile bile olabiliyor. 80 cm çanak yeterli) ile seyredeceğiniz ARD, ZDF, RTL, SAT1, KIKA vb. Almanca kanalların, ya da dinleyeceğiniz radyoların bile olumlu etkisi olacaktır.
• Ayrıca çevrenizde büyük kütüphanelerden alabileceğiniz Almanca kitaplar da muhakkak faydalı olacaktır. Kütüphaneleri mutlaka değerlendirin. Fakat bütün bunları son seneye bırakmayın. 2-3 sene düzenli olarak sıkı çalışırsanız dil konusunu halledebilirsiniz. Çünkü Almanya’da üniversite harcı yok ama dil kursları maalesef ücretli.
  DERS ÇALIŞMAK DA LAZIM
• Bunun yanında hedefinizi iyi belirleyin ve derslerinize iyi çalışın. Almanya’da bazı üniversite ve bölümleri NC (sınırlı sayı) oluyor. Yani kontenjanlı. Her üniversitenin ve bölümün kendi kriterleri var ve bunlardan birini hedeflediyseniz notlarınızın, Türkiye’de üniversiteyi kazanırken aldığınız puanın değerlendirileceğini bilin. Bunun ardından eğitiminizin de kolay olmayacağını, üniversitedeki notlarınızın ileriki hayatınızda önemli olacağını, bunun için de sağlam bir temelinizin olması gerektiğini unutmayın. Aklınızda bulunsun; kabul aldığınız bölüm NC değilse bile (yani kontenjansızsa) bu konu hala çok önemli. Bu arada not olarak söyleyelim. NC olmayan, yani kontenjansız olan bölümler kötü veya kolay diye bir durum yok. Bunların da çoğu gayet iyi üniversiteler ve bölümler, bunlar da iyi çalışma gerektiriyor.
• Almanya’daki üniversitelere kabul için Lise diploması (düz lise ve anadolu lisesi) ve 4 yıllık üniversite kazanma şartı var. Eğer meslek lisesi mezunuysanız kabul alamıyorsunuz. Ya da bir şekilde yurt dışından diplomanız varsa (değişim programı yoluyla vs.), MEB’den denklik belgeniz olsa bile kabul alamıyorsunuz. Bu durumda yurt dışında diploma aldığınız ülkenin kriterleri ile değerlendiriyorlar. Eğer oradan kriterleriniz tutarsa oluyor, ya da olmuyor. Fakat bu durumda bile kendinizi yeterli görüyorsanız, bir şansınız var; Studienkolleg.
• Studienkolleg (ing. Prepatory College) denilen okulun sınavına girip kazanırsanız, yine ücretsiz bir şekilde bir sene içinde üniversite kabul için yeterli duruma gelebilirsiniz. Bu kursların bir faydası da Almancanıza faydası olmasının yanısıra Alman eğitim sistemi ile bir sene içinde Lise tekrarı yapabilmenizdir. Bu okullardan eğer üniversiteye kabul şartlarını taşıyorsanız faydalanamıyorsunuz. Yani direk kabul edilmediğinizi göstermeniz şart. Bilgi almak için örnek : www.studienkolleg-bochum.de . Bu okulların da ücretli olanları var. Bütçesi yeterli olanlar internetten araştırıp bilgi alabilirler.
  FORMLARI DOLDURMAK ZOR MU?
• Üniversitelere başvururken belgeleriniz İngilizce ya da Almanca olabiliyor. Türkçe olanların tercümelerini yaptırırken tercüme bürolarına yaptırabilirsiniz. Boşu boşuna noter onaylı yaptırmaya çalışmayın. Üniversiteler tercüme bürolarında yaptırdığınız tercümeleri de kabul ediyorlar. Noter onayı her belge için şart değil yani. Onaylı fotokopileri de Alman konsolosluklarında, hatta fahri konsolosluklarda halledebilirsiniz. Bu yöntem size notere oranla önemli tasarruflar sağlayacak.
  – Adresler ve işlemler için faydalı web siteleri :
  https://tuerkei.diplo.de/tr-tr
  http://www.almanyakonsoloslugu.com/
  https://tuerkei.diplo.de/blob/1794498/a43e288f63ddd0f4cd1613e5b3e6e566/23-studenten-ohne-stipendium-data.pdf bağlantısını incelerseniz vize başvuru koşulları hakkında fikir sahibi olursunuz. Bu konuda asla korkuya kapılmayın. Her madde, sizin yapabileceğiniz kadar kolay. Zaten vize parası, idata ücreti, tercüme ücreti vs. gibi bir sürü masrafınız olacak, bari aracı kurum, danışmanlık işini aradan çıkarmaya bakın. Tabii zamanınız az, bütçeniz yeterliyse bu konuları yine değerlendirebilirsiniz.

• BANKA HESABI, BLOKELİ HESAP ve GEÇİM
• Gelelim sperrkonto (blokeli hesap) meselesine. Sizden öğrenci vizesi vermek için ve üniversiteye kayıt sırasında blokeli hesap, yani sperrkonto hesap açtırmanızı isteyecekler.
  Blokeli hesap denilen şey, öğrencimiz Almanya’da düzenli bir gelir olsun diye açılan bir hesap. BAföG (Alman kredi ve yurtlar kurumunun Alman ve Avrupa Birliği öğrencilerine verdiği kredi miktarı diyebiliriz) kredi miktarını karşılaması gereken bir hesap türü. 2019 yılı Ekim ayı itibarıyla bu miktar aylık 853 Euro olmak üzere toplam 10236 Eurodur. (Not: 150 Euro da hesap ücreti alınıyor.)

  – Bunu şimdilik bizim bildiğimiz, iki bankadan yaptırabilirsiniz. Deutsche Bank işi biraz zor ve karışık. Üstelik diğerine göre daha ucuz da değil. En kolay gözükeni şimdilik İş Bankası AG.  https://www.isbank.de/tr/sikca-sorulan-sorular/ bağlantısından (BLOKELİ ÖĞRENCİ İŞWEB HESABI’na para ne zaman ve nasıl yatırılabilir? bölümü) görebileceğiniz gibi bir mail atıyorsunuz ve formlar ve talimatlar e-posta hesabınıza geliyor. Türkçe olduğu, formlar ve işlemler daha basit olduğu için tercih edilebilir. 2018 yılı itibarıyla hesap açılış ücreti olan 150 Euro’yu ve karşı tarafın (isbank AG) havale masrafı olan 15 Euro’yu da ekleyip 10236+150+15=10401 Euro’yu swift yoluyla havale etmelisiniz. Almanya’ya yerleştikten ve oturum ve adres bilgilerinizi bankaya gönderdikten sonra banka bu hesaptan sizin adınıza açtığı vadesiz hesaba her ay 853 Euro’yu 12 ayda kullanımınıza açıyor.
  – Deutsche Bank’ı tercih ederseniz de şu bağlantıları inceleyebilirsiniz;
  a. https://almanyauni.de/bloke-hesap-sperrkonto-nedir-nasil-acilir/
  b. https://www.deutsche-bank.de/pk/konto-und-karte/konten-im-ueberblick/internationale-studenten1.html
  c. formlar : https://www.deutsche-bank.de/pfb/data/docs/pk-kredit_finanzierung-db_international_kontoeroeffnungsantrag_fuer_auslaendische_studenten_ab_achtzehn_jahre.pdf
  Deutsche Bank’ın masrafları da İş Bank AG ile aynı. Hesap açma ücreti şu sıralar 150 Euro.
  -2017 yılından beri bir diğer alternatif ise Sparkasse Bankası. Sperrkonto ile ilgili bağlantı:
  https://www.sparkasse.de/themen/studium/sperrkonto.html
  Fakat bu bağlantının İngilizce veya Türkçesi yok. Hesap açma ücretinin 2019 yılı itibariyle 150 Euro civarında. Almanya’da şubeden hesabın açılması çok kolay.  İlk seneden sonra ikinci seneden itibaren bu seçeneği Almanya’da değerlendirebilirsiniz.  Fakat vize ve ilk kayıt öncesi Türkiye’den hesap açılması üzerine henüz bilgi sahibi değiliz. Eğer Almanya’da irtibatınız varsa Sparkasse şubelerinden bilgi alarak belki öğrenebilirsiniz. Bize sizden veya başka bir kanaldan bilgi gelirse bu sayfadan paylaşırız.
  – Bir diğer alternatif ise www.fintiba.com . Bu adresten de online olarak  blokeli hesap açtırmak mümkün gözüküyor. https://help.fintiba.com/hc/en-gb/categories/115000261025-Blocked-Account bağlantısındaki cevaplardan anlıyoruz ki, hesap açılış ücreti 89 Euro olmasına rağmen aylık 4,90 € hesap işletim ücreti var. Yani yıllık 147,80€ oluyor. Neredeyse 150 Euro ama taksitle ?
  Hesap açma şartları sık sık değişebiliyor. Şartları karşılaştırmak için bankaların web sayfalarını inceleyebilir, sonra kararınızı verebilirsiniz.
  PARA YETİYOR MU?

• Bir çok insanın aklındaki soru bu. Bu hesabı açtırdık ta bu para bizim çocuğa yetecek mi? Almanya pahalı yer, nasıl olacak?
  Cevap: Bu para yeter! Hatta artar bile. Almanya’daki üniversitelerin sitelerini incelerseniz, Cost of Living vb. başlıklar altında bir öğrencinin ne kadar paraya ihtiyacı olduğunu kalem kalem anlattıklarını görürsünüz. Bazı istisnai şehirler haricinde (NRW daha ucuz, kuzey bazen daha pahalı, Münih biraz pahalı vs. ki onlar da aylık 950 Euronun üzerine çıkmıyor), 853 Euro bütün ihtiyaçları karşılıyor. O kadar karşılıyor ki, 853 Euronun içine giyim, gezme, eğlenme masraflarını bile koymuşlar. Yani öğrenci öğrenci gibi yaşarsa para yetiyor. İyi bir yurt bulup (ortalama aylık 300 Euro), yemeğini yurdunun mutfağında yapıp (normali bu zaten, yemekhane pek olmuyor), fazla marka düşkünü olmayıp indirimleri takip ederse, birasını marketten alıp, biergartenlara sık gitmezse para fazla bile gelir. Kısaca standart bir Alman öğrenci hayatı yaşandığı takdirde para yetecektir. Ancak hazır yemeğin bu bütçe için çok pahalı olduğunu da hatırlamakta fayda var.
  Ayrıca öğrencilerin haftada 20 saat çalışma hakkı var ve iş imkanları geniş. Bu şekilde de bir öğrencinin ayda 800 Euro kazanması gayet mümkün.
  Burada gerekli olan toplam para öğrencinin çalışkanlık durumuna göre değişiyor. Normalde Almanya’da lisans eğitimi 6 dönem, yani 3 yıl. Yol paraları dahil yıllık giderin 11000 Euro olduğunu varsayarak en az 33000 Euro lazım diyebiliriz. Aslında çalışkan bir öğrencinin 3 yılda bitirmesi gayet mümkün. Bu büyük oranda yukarıda yazdığımız önceden yapılacak dil ve ders hazırlıklarına bağlı. Fakat yine de Almanya’da ortalama bitirme süresinin 4 yıl olduğunu bilirsek ve biraz tedbirli davranırsak 44000 Euro gibi bir miktarı kenarda tutmakta fayda var. Büyük para ama nerden baksanız yine de 140000 dolardan iyi.

  A/T 11 HAKKINIZ VARSA ALIN

• Bir de sağlık sigortası var. Alman konsolosluk sayfasından da göreceğiniz gibi Almanya’da öğrenci sağlık sigortası (kayıt yaptırırken ibraz edilecek) yaptırılana dek geçerli olan bir seyahat sağlık sigortası yaptırmalısınız. Ayrıca devamında Almanya’da da kayıt yaptırmadan önce ortalama aylık 70-80 Eurodan 30-40 Eurolara kadar bulabileceğiniz fiyatlarla sağlık sigortası yaptırmak zorundasınız.
  Eğer A/T 11 belgesi alma hakkınız varsa bu ücreti de ödemiyorsunuz. Bu belge eğer hakkınız varsa (http://www.erasmus.ankara.edu.tr/ogrenim-hareketliligi/at-11-belgesi/ bağlantısından kontrol edebilirsiniz.) en yakın SGK il müdürlüğüne gidip yurt dışı işlemler bölümünden hem hak sahipliğinizi sorabilir hem de bu belgeyi alabilirsiniz. Üniversiteden gelen kabul kağıdı (hangi sömestr olduğunun yazması önemli), esas hak sahibinin mümkünse kendisi, öğrencinin pasaportu, kimliği vesaire lazım oluyor. Önceden gidip gerekli belgeler hakkında bilgi almakta fayda var. Gerekli belgeleri götürdükten sonra gidiş tarihinden itibaren dönem sonuna kadar sigorta işi hallolmuş oluyor. Daha sonraki dönemler için ise öğrenci belgenizi postayla ailenize gönderirseniz (bir sonraki dönemin ibaresinin ve tarihlerinin yazılması yine önemli; Sommersemester ya da Wintersemester) aile de A/T 11 belgesini alabiliyor. Dönem başlangıç tarihinden 3 ay öncesine kadar A/T 11 belgesi verilebiliyor. Bu belgeyi Almanya’daki en uygun ve yakın sigorta şirketine (Techniker Krankenkasse veya AOK vs.) vererek kayıt oluyorsunuz ve sigorta ücretinden kurtuluyorsunuz. Bu 853 Euro aylık paranın içinden (Alman sitelerinde ortalama 70-80 Euro gözüküyor) sigorta parasını tasarruf etmek, boş zaman (leisure time) harçlığını en az %50 artırmak demek.

Bu işlemleri yapması biraz zaman alsa da aslında çok zor değil. Bir danışmanlık hizmeti alsanız da bu işlerin bir çoğunu, hatta tamamına yakınını size yaptıracaklar. Daha iyi yapmak istiyorsanız da, örneğin iyi bir motivasyon mektubu gbi, forumlarda çok iyi örnekler bulabilirsiniz.

Bu konularda lütfen Alman konsolosluk sayfalarından yararlanın. Gayet anlaşılır bir Türkçe ile yazılmış. Anlamadığınız bir konu olursa telefon açın konsolosluğa sorun. https://www.daad.de/en/ gibi kurumlardan yararlanın. Alman üniversitelerinin, özellikle gitmek istediğiniz üniversitenin international office bölümüne e- posta ya da telefon ile sorun.